AB Komisyonu, Yeşil Mutabakat çevre ve iklim hedeflerindeki ilerlemeyi ölçmek istiyor. Komisyon bu nedenle 2 Mayıs 2022’de yürürlüğe giren 8. Çevre Eylem Programı(ÇEP) kapsamında ilerlemeyi ölçecek çevresel, sosyal ve ekonomik temel göstergeleri belirledi.
8. ÇEP, 7. Programda (2014-2020) belirlenen “Gezegen sınırları içinde iyi yaşamak” 2050 hedefiyle AB’nin 2030’a kadar, yeşil dönüşümünü adil ve kapsayıcı şekilde hızlandırmayı ve AB iklim ve çevre politikalarının etkileri hakkında vatandaşlara bilgi sağlamayı amaçlamaktadır.
Bu nedenle; iklim açısından nötr, sürdürülebilir ve toksik olmayan, kaynakları verimli kullanan, yenilenebilir enerjiye dayalı, esnek ve rekabetçi döngüsel ekonomiyi adil, eşitlikçi ve kapsayıcı şekilde uygulayan, biyolojik çeşitlilik kaybını tersine çevirerek çevrenin durumunu iyileştiren bir yapıyı destekler. Biyoçeşitliliğin ve doğanın korunduğu, ekosistemlerin geliştiği sağlıklı bir çevrede; iklim değişikliği, havayla ilgili afetler ve diğer çevresel risklerin minimuma indirildiği nesiller arası sorumluluğun rehberliğinde, küresel olarak mevcut ve gelecek nesillerin refahını sağlamayı amaçlar.
Söz konusu ÇEP kapsamında kabul edilen temel göstergeler ile; sürdürülebilir finansman, “kirleten öder” ilkeli çözümler, çevreye zararlı sübvansiyonların aşamalı olarak kaldırılması gibi hususlardaki ilerlemelerin izlenmesi hedefleniyor. 31 Aralık 2030’a kadar olan dönem için, aşağıdaki altı tematik öncelik hedef belirlenmiştir:
(1) Sera gazı emisyonlarının hızlı ve öngörülebilir şekilde azaltılması, 2030 sera gazı emisyonu azaltma hedefine ulaşmak için doğal yutakların ortadan kaldırılmasının azaltılması, iklim ve çevre hedeflerinde kimseyi geride bırakmayan adil bir geçiş sağlanması,
(2) Ekosistem yaklaşımları temelinde dayanıklılık ve uyumun güçlendirilmesi, çevrenin, toplumun ve ekonominin tüm sektörlerinin iklim değişikliğine karşı savunmasızlığının azaltılması, uyum sağlama kapasitesinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması,
(3) Hava ve iklimle ilgili afetler kapsamında; gezegene aldığından daha fazlasını veren bir refah ekonomisine doğru ilerlemek, büyümenin yenilenebilir olduğu, kaynakların verimli ve sürdürülebilir şekilde kullanıldığı ve atık hiyerarşisinin uygulandığı, toksik olmayan döngüsel ekonomiye geçişi hızlandırmak,
(4) Hava, su ve toprak dahil olmak üzere toksik olmayan bir çevre elde etmek için; zararlı kimyasallar konusu dahil olmak üzere sıfır kirlilik peşinde koşmak, ışık ve gürültü kirliliği ile ilgili sağlığı korumak, çevrenin olumsuz şartlarından etkilenen insanların, hayvanların ve ekosistemlerin varlığını azaltmak,
(5) Biyolojik çeşitlilik kaybını tersine çevirmek, ekosistemlerin durumunu, işlevlerini ve sağladıkları hizmetleri iyileştirmek, deniz, kara ve iç suların biyolojik çeşitliliğini korumak ve eski haline getirmek, çölleşme ve toprak bozulmasıyla mücadele etmek,
(6) Sürdürülebilirliğin çevresel yönlerini teşvik etmek ve özellikle; enerji, sanayi, binalar, altyapı, hareketlilik, turizm, uluslararası ticaret ve gıda alanlarında üretim ve tüketimle ilgili çevre ve iklim baskılarını önemli ölçüde azaltmak.
8. ÇEP en geç 2050 yılına kadar gezegen sınırları içinde, hiçbir şeyin israf edilmediği, büyümenin yenilenebilir olduğu, iklim tarafsızlığının sağlandığı bir refah ekonomisinde insanların iyi yaşaması şeklindeki uzun vadeli öncelikli hedefe sahip olacaktır.
Belirlenen bu temel göstergeler yardımıyla 2023 yılından itibaren Avrupa Çevre Ajansı ile AB Komisyonu’nun çevre hedefleri alanındaki ilerlemeler hakkında yıllık rapor sunacağı belirtiliyor.
Detaylı bilgi için: 8th Environment Action Programme (europa.eu)
