Gün geçtikçe daha çok alanda, daha güvenli ve sürdürülebilir kimyasallara geçiş yöntemleri yaygınlaşıyor ancak hala en zararlı kimyasalların genel kullanımı da artmaya devam ediyor. Diğer yandan, güvenliklerinin belirlenmesi için incelenen kimyasalların sayısı da giderek artıyor. Bu incelemeler kimyasalların üretiminde daha güvenli ve sürdürülebilir sonuçların elde edilmesi yönündeki yasal düzenlemelerin ve yönlendirmelerin artmasını da beraberinde getiriyor.
Bu çalışmalardan biri olan Sürdürülebilir kimyasallar stratejisinin (chemicals strategy for sustainability towards a toxic-free environment – CSS) iki ana hedefi bulunuyor: insanların ve gezegenin zararlı kimyasallardan ve toksik etkilerden zarar görmesinin engellenmesi ve Avrupa endüstrisinin güvenli ve sürdürülebilir kimyasalların üretim, konusunda desteklenmesi.
Bu hedefler doğrultusunda Avrupa Çevre Ajansı, Avrupa Kimyasallar Ajansı ve Avrupa Komisyonu bir sentez raporu ve gösterge çerçevesi hazırladı. Bu çerçevenin amacı kimyasal kirliliğin sebepleri ile etkilerini gözlemlemek ve kimyasallarla ilgili yasal düzenlemelerin etkinliğini ölçmek olarak belirtiliyor. Sentez raporu Avrupa’daki kimyasal kirliliğin etkenlerini ve etkilerini izleyen 25 temel göstergeye dayanıyor. Ayrıca AB’nin toksik olmayan bir çevreye yönelik sürdürülebilirlik için kimyasallar stratejisi (CSS) kapsamındaki ilerlemenin kapsamlı bir değerlendirmesini sunuyor.
Bu raporda ele alınan temel bulgular ise şu şekilde:
- Daha güvenli ve sürdürülebilir kimyasallara geçiş bazı alanlarda hala başlangıç seviyesinde.
- Yetkili makamların ve endüstrinin bu konuda atacağı adımlar kimyasallardan kaynaklı risklerin azaltılmasına ve kontrol edilmesini destekliyor ancak hala alınması gereken çok sayıda önlem mevcut.
- Zararlı kimyasalların atıklardan ve ikincil malzemelerden arındırılması konusunda yeterince ilerleme kaydedilemedi.
- Bazı kimyasalların suya ve havaya karışmasına dair alınan uluslararası önlemler belirli bir azalma sağladı ancak yeterli azaltıma ulaşmak için daha fazla önlem gerekiyor.
- Sanayiden kaynaklanan emisyonların insan ve ekosistem üzerindeki etkileri hala büyük maliyetler doğuruyor.
- Kimyasal kirliliğin ortadan kaldırılması, iyileştirilmesi ve insanlarla çevrenin zararlı maddelere maruziyetinin azaltılmasındaki zorluklar, bu tür maddelerin kullanımını azaltmak için tedarik zincirinde önleyici çabalara odaklanılması gerektiğine işaret ediyor.
- Yakın zamanda kabul edilen mevzuatlar, mevcut Avrupa stratejileri ve önerileri ile insan ve çevre biyo-izleme programlarını geliştiriyor. Ayrıca yasal düzenlemeler; emisyonlar ve kimyasalların oluşumu, bunlara maruz kalma ve bunlardan kaynaklanan riskler konusundaki mevcut eğilimleri iyileştirme potansiyeline de sahip.
Sentez raporunda, bu gösterge çerçevesinin detayları, AB’nin kimyasal politikaları, güvenli ve sürdürülebilir kimyasallar stratejisi, riskleri azaltmanın ve kontrol etmenin yolları ve kimyasal kirliliğin önlenmesine dair önemli detaylar ele alınıyor.
Daha güvenli ve sürdürülebilir kimyasallar stratejinin önemli noktalarını ortaya koyan bu çerçeveyi ve raporu incelemek için bağlantıyı ziyaret edebilirsiniz: https://www.eea.europa.eu/en/newsroom/news/make-chemicals-safe-and-sustainable
