Avrupa Yeşil Mutabakatı, Avrupa Birliği’nin 2050 yılına kadar iklim değişikliği ile mücadele etmek ve sürdürülebilir bir ekonomi yaratmak için ortaya koyduğu bir stratejidir. Bu strateji, AB’nin net sera gazı emisyonlarını sıfırlamayı, ekonomik büyümenin kaynak kullanımına bağlılığını sonlandırmayı ve kolektif ilerlemeyi hedefliyor.
Yeşil Mutabakat, Avrupa’nın 2050 yılına kadar iklim açısından nötr bir kıta olma taahhüdünü içeren bağlayıcı bir taahhüttür. 2021 Temmuz’unda sunulan “Fit For 55” yasası, AB ekonomisinin tüm sektörlerini bu zorluğa uygun hale getirme amacını taşır. Bunun gibi başka pek çok yasa, 2030’a kadar en az %55 emisyon azaltımını hedefleyerek 2050’de iklim hedeflerine ulaşmak için yol haritasını oluşturuyor.
Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın odak noktaları şunlardır:
- Ekonomi ve Toplumları Dönüştürme: AB, 2050’ye kadar iklim açısından nötr bir kıta olma taahhüdü verdi ve 2030’a kadar en az %55 emisyon azaltımını hedefliyor. AB’nin tüm sektörlerini kapsayan yasal olarak bağlayıcı iklim hedefleri bulunuyor. Ayrıca, emisyonların sınırlandırılmasına, kirliliğe fiyatlandırma getirilmesine ve yeşil geçişe yatırımların artırılmasına yönelik güncellemeler içeriyor.
- Sürdürülebilir Ulaşım: AB, 2035 yılına kadar yeni araçların tamamen emisyonsuz olmasını hedeflemekte. Yol taşımacılığını sıfır emisyonlu mobiliteye doğru yönlendirmek amacıyla yeni emisyon standartları getirildi. Ayrıca, elektrikli araçların şarj altyapısının geliştirilmesi zorunlu hale getirildi ve yol taşımacılığı karbon fiyatlandırmasına dahil edildi.
- Yeşil Endüstri Devrimi: Yeşil geçiş, temiz teknoloji ve ürün pazarları oluşturarak Avrupa endüstrisi için büyük bir fırsat sunuyor. AB, sıfır emisyonlu teknolojilerin üretimini hızlandırmayı ve endüstrinin iklim nötr hale gelmesini sağlamayı amaçlamakta. Bu hedef, daha basit düzenleyici çerçeveler, daha hızlı finansman erişimi, becerilerin artırılması ve dayanıklı tedarik zincirleri için adil ticaretin kolaylaştırılması gibi dört temel ilkeyi içerir.
- Enerji Sistemini Temizleme: AB, 2030 yılına kadar en az %55 sera gazı azaltımını sağlamak için yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği paylarını artırmayı hedefliyor. Ayrıca, enerji ürünleri için minimum vergi oranlarını iklim hedefleriyle uyumlu hale getirmek için yeni vergi düzenlemeleri getirildi.
- Yeşil Yaşam Tarzları İçin Binaları Yenileme: AB, binaların yenilenmesini teşvik ederek enerji tasarrufu yapmayı ve enerji yoksulluğuyla mücadeleyi amaçlıyor. Binalardaki iyileştirmeler yalıtım, eski pencerelerin ve kapıların değiştirilmesi, ısıtma sistemlerinin yükseltilmesi veya güneş panellerinin kurulması gibi bireysel önlemleri de içerir.
- Doğa ile İşbirliği Yaparak Gezegeni ve Sağlığı Koruma: Doğa, karbonu yakalayarak ve depolayarak iklim değişikliği ile mücadelede önemli bir rol oynar. AB, doğayı restore etmeyi ve biyoçeşitliliği desteklemeyi amaçlayan bir stratejiyi benimsemekte. Bu strateji, mevcut koruma alanlarını genişletmeyi, doğa restorasyonunu teşvik etmeyi ve biyoçeşitliliği korumayı içeriyor.
- Küresel İklim Eylemini Artırma: AB, diğer uluslarla işbirliği yaparak küresel iklim tehdidini çözmeyi amaçlıyor. Yenilenebilir enerji teknolojilerine yatırım yaparak, yeşil ulaşıma geçerek ve deniz taşımacılığı ve havacılık dahil dünya genelinde emisyonları azaltmayı hedefliyor. Aynı zamanda Paris Anlaşması hedeflerini korumak ve iklim değişikliği nedeniyle kaynak kaybına karşı hassas toplulukları desteklemek için finansman sağlamakta.
Bu noktalara dayanarak Avrupa Yeşil Mutabakatı, Avrupa’nın iklim değişikliği ile mücadelede öncü bir rol üstlenme ve yeşil geçişin vatandaşlar ve endüstriler için faydalı olmasını sağlama taahhüdünün bir yansımasıdır.
Avrupa Yeşil Mutabakatı ayrıca endüstrileri de etkileyen temel düzenlemeler içerir.
- Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM): AB’ye ithal edilen belirli ürünlerin üretiminde salınan karbon emisyonlarına göre karbon ücreti ödenmesini öngören bir uygulamadır. 1 Ekim 2023’te yürürlüğe giren bu uygulama, karbon kaçağı oluşma riskinin en yüksek olduğu gübre, demir-çelik, alüminyum, elektrik ve çimento sektörlerinde uygulanacak. Bu düzenleme, bu sektörlerde faaliyet gösteren ve AB’ye ihracat yapan firmaları doğrudan etkileyecek.
- Yenilenebilir Enerji Direktifi: AB’nin 2030 yılında yenilenebilir enerji kaynaklarının payını %32’ye çıkarmayı hedefleyen bir direktiftir. Bu direktif, enerji yoğun sektörlerde yenilenebilir enerji kullanımını teşvik etmek için yeni kurallar getiriyor. Örneğin, demir-çelik sektöründe hidrojen kullanımının artırılması veya elektronik sektöründe enerji verimliliği standartlarının yükseltilmesi gibi önlemler söz konusu olabilir.
- Döngüsel Ekonomi Eylem Planı: Kaynak verimliliğini artırmak, atık üretimini azaltmak ve ürünlerin ömrünü uzatmak için tasarlanan bir eylem planıdır. Bu plan, ürün tasarımından tüketim ve geri dönüşüm süreçlerine kadar tüm değer zincirini kapsıyor. En büyük dönüşüm tekstil, elektronik ve plastik sanayilerinde olacak. Örneğin, elektronik cihazların daha uzun ömürlü, tamir edilebilir ve geri dönüştürülebilir olmasını sağlamak için yeni kurallar getirilecek.
- Farm to Fork (Çiftlikten Çatala) Stratejisi: AB’nin gıda sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak için hazırladığı bir stratejidir. Bu strateji, kimya sektörünü de etkileyecek. Örneğin, biyoçeşitliliğe zarar veren kimyasal zirai ilaçların, antibiyotiklerin, gübrelerin kullanımının azaltılması gibi önlemler alınacak.
Yeşil Mutabakat, iş dünyasına ve endüstrilere sürdürülebilirliği ve yeşil inovasyonu teşvik etme fırsatları sunuyor. Aynı zamanda küresel iklim eylemine öncülük ediyor ve uluslararası işbirliğini artırıyor.
Daha detaylı bilgiye erişmek için Avrupa Birliği’nin ilgili sayfalarına göz atabilirsiniz.
https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/european-green-deal_en
